Recensie Girl ★★★1/2

De 27-jarige Lukas Dhont levert met Girl, die in augustus en september vorig jaar gedraaid werd, eigenlijk een zeer fysieke film af die on-Vlaams aanvoelt. In die zin dat het regiedebuut verdomd goed gekeken heeft naar de prenten van de gebroeders Dardenne. Vernieuwende cinema levert deze sociaal-maatschappelijke film niet op over Lara, een meisje in een jongenslichaam dat op haar vijftiende ballerina wil worden. Puberteitsremmers, heel wat doktersbezoeken waarbij ze meermaals haar wens om een meisje te worden moet herhalen eer ze uiteindelijk met de hormonenkuur mag starten, zorgen voor een erg repetitief schema. Ook het pendelen tussen de dansles op de school waar ze acht maanden op proef mag beginnen en die met haar privé-lerares die haar moet zien bij te benen vermits Lara een achterstand heeft opgelopen als ballerina, tonen vooral herhaling, de dagelijkse routine als je wil. En net dat wordt op den duur wat voorspelbaar en ondermijnt in zekere zin de spanningsboog van deze film. Sommige scènes voelen te los van elkaar aan, en de overgangen zitten niet altijd lekker.

Lara moet onder andere werken aan haar pointes. Voor Lara gaat de transformatie naar meisje niet snel genoeg, en wordt ze wel en ook weer niet helemaal als meisje aanvaard door de andere ballerina’s. Ze schaamt zich vooral om de penis die ze heeft die ze afplakt, ook tegen doktersadvies, wat haar een ontsteking op de testikels oplevert. Of dat nog niet genoeg is, zal ze lijden aan een eetstoornis, zodat ook dat thema, dat wel eens de kop opsteekt bij jonge meisjes in de balletwereld, behandeld wordt in Girl.

Het balletgebeuren wordt naar ons gevoel echter té eenzijdig belicht vanuit aangeleerde techniek en tempo houden. Een dansleraar (rol van Alain Honorez) wordt eenzijdig getoond als een man die studenten afmat (‘Sneller! Sneller! Sneller!’) die ook bikkelhard is en de lat erg hoog legt. En dat terwijl Honorez onder andere internationaal (ook door Concertnews.be overigens) bejubeld wordt door de manier waarop ie Carabosse in Doornroosje sinds 2006 neerzette. Onze stagiaire Caro Dralants – tevens al enkele jaren dansdocente hedendaagse dans – schreef daar twee jaar geleden over: ‘een bangelijke balletprestatie’. Dat bangelijke zat ‘m niet alleen in de dans, ook in de mimiek, de gestures die hij neerzette voor dit androgyne personage. Iets wat dus in deze film nauwelijks aan bod komt tijdens de balletlessen is inleving, spel, hoewel dat wel te zien is in het timide, de vrouwelijke glimlach en het spreken met de ogen door Victor Polster (Lara) tijdens voornamelijk huiselijke scènes.

Sterk dus is dat Girl echte dansdocenten inzet waardoor de prent aan geloofwaardigheid en authenticiteit wint. Behoorlijk wat ballettermen passeren zoals ‘plié’, ‘pas de chat’ enz. Maar de esthetiek van deze dansvorm ontbreekt volledig door bijna uitsluitend een repetitieruimte, close shots van Lara en zelden het totale plaatje te tonen. De vrouw, en daar hebben we het nog het moeilijkst van al mee, wordt hier in een erg traditionele en rolbevestigende rol geduwd. Die van mooi zijn, niet te veel zeggen, koken, afwassen, en tijdens het tweede afspraakje met een jongen die in dezelfde appartementsblok woont, hem al beginnen pijpen… Links er rechts rammelt het dus met het personage Lara dat aan de ene kant erg schuchter neergezet wordt door een fenomenale Victor Polster die de film draagt, die er zelf voor koos om de dansscènes neer te zetten en net als transgenders ook stemcoaching volgde om zijn stem iets hoger, en vrouwelijker te plaatsen, maar aan de andere kant het tegenovergestelde gedrag ook toont. Verder zien we in de film alweer een ijzersterke Katelijne Damen aan het werk, begripvol maar aan de andere kant ook formeel en technisch (wat een geslachtsoperatie precies inhoudt) in de rol van dokter.

Lara is vooral erg onzeker en emotioneel rond haar uiterlijk dat voor haar te mannelijk is, en het feit dat de borstgroei niet zo snel komt wanneer de hormonenbehandeling is opgestart. Dat is onder andere te zien wanneer ze eigenlijk moet douchen met de andere meisjes, maar dat niet meteen ziet zitten. Net voor de pijpscène zie je haar onzeker wezen, haar buurjongen zijn hand tegenhouden om richting gevulde bh te gaan, of naar haar kruis, … en toch zal ze in al die schuchterheid voor een blowjob gaan. Het moet zijn dat de scenaristen Lukas Dhont en Angelo Tijssens van Lara op die manier een stil watertje met diepe grond wilden maken…

Topchoreograaf Sidi Larbi Cherkaoui tekende voor de choreografie van deze prent die erg veel stiltes kent. Sterk vinden we de waterballetscène, waarbij de ballerina’s en Lara in het water zich uitleven maar tegelijk ook een aantal passen uit de les oefenen. Een andere erg naturelle scène is die wanneer de studenten wachten in de balletzaal voor de repetitie begint, selfies nemen en ze zich geïnspireerd door online videoclips even laten gaan en de bewegingen (twerken onder andere) nadoen. Ook de wandelscène van Lara middenin een hoop mensen in een winkelstraat leest als een grote ode aan de klasse van het vrouw zijn.

Leuk is de scène tussen de alleenstaande vader (die alles in het teken van zijn dochter stelt en met Lara en zijn zesjarige broer verhuist zodat ze haar droom kan waar maken) en Lara wanneer zij bij hem in bed komt liggen en huilt zonder dat ze weet waarom en dat aan de hormonen wijt. Hij vraagt haar dan of ze de ganse nacht gaat blijven huilen en het bed zo gaat kletsnat zal maken waarop zij hem ‘een bitch’ noemt.

Girl kent enkele harde scènes, zoals het moment dat een van vriendinnen van Lara die haar verjaardag viert (rol van Alice De Broqueville) haar vraagt om haar penis te tonen omdat zij toch ook altijd hun kutjes en borsten kan zien op school in de kleedkamer en onder de douche. Op dat moment voel je de ongemakkelijke situatie en hoe sociale druk onder meisjes dat met chantage flirt, aanvoelt. Maar vooral het einde, dat dan weer doet denken aan een pijnlijk realistische scène uit Rundskop, snijdt er diep in.  De allerlaatste scène van Girl voelt dan weer erg artificieel aan en er bijgesleurd om de zaak toch maar een happy end te geven.   Na de ziekenhuisscène hadden we dus de aftiteling al verwacht. Die toegevoegde scène suggereert dat extreem gedrag (geweld) beloond kan worden… Toch iets waar wij in een ego driven maatschappij waar jongeren rotverwend zijn, het knap lastig mee hebben. Is het werkelijk dat wat Girl de wereld wil insturen als boodschap?

Met verschillende prijzen onder de arm waaronder de Camera d’Or op het jongste filmfestival in Cannes en – volledig terecht - die voor beste vertolking voor Victor Polser, zijn de verwachtingen voor Girl hooggespannen nu de prent onze Oscarkandidaat is voor beste niet-Engelstalige film. Wij blijven eerder terughoudend op de vraag of Girl die prijs volgend jaar zou kunnen winnen.

< Bert Hertogs >